محله فجر؛ محل عبور زائران

تاریخچه

محله فجر تا حدود سال ۱۳۹۹ ابوذر نام داشت. این نام از خیابان ابوذر که یکی از خیابان‌های اصلی محله است، گرفته شده بود. اما از حدود دو سال پیش به‌دلیل اهمیت تقاطع غیرهم‌سطح فجر که از تقاطع‌های مهم مشهد در دهه ۷۰ بوده و اکنون بزرگراه‌های شهید میرزایی و بابانظر را به هم متصل می‌کند و راه تشرف زائران از طبرسی شمالی به جنوبی و حرم مطهر نیز هست، نام محله فجر گذاشته شد.

محله فجر همراه با محله‌های طلاب و وحید امروزی کوی طلاب قدیم را تشکیل می‌دهد. آن‌طور که در وقف‌نامه مزرعه محراب‌خان حدود آن تعریف شده، این محله‌ها در دوران قاجار در زمین مزرعه محراب‌خان قرار می‌گرفته است.

به نوشته عبدالحمید مولوی، فردی به‌نام «محمودبیگ» پنج دانگ مزرعه محراب‌خان را در سال ۱۱۲۰ قمری وقف ایتام سادات و تعلیم و تربیت آن‌ها کرده و در اختیار آستان قدس قرار داده است. آستان قدس نیز بعد‌ها این زمین‌ها را در سال ۱۳۴۸ طبق قراری با آیت‌الله فقیه سبزواری به‌صورت اجاره‌ای به طلاب مشهد واگذار کرده است.

بافت

محله فجر ۶۶ هکتار وسعت دارد و در هر هکتار آن ۳۳۵ نفر سکونت دارند که حدود شش‌برابر میانگین شهری و نشان‌دهنده تراکم زیاد جمعیت در این محله است. بیشتر ساختمان‌های محله فجر دوطبقه و در قطعات ۱۰۰ تا ۲۵۰ متری هستند. ۸۴ درصد کاربری زمین‌های محله فجر به خانه‌های مسکونی اختصاص دارد و بعد از آن کاربری‌های تجاری و آموزشی قرار می‌گیرند. محله فجر بافتی سنتی و مذهبی دارد.

دسترسی

محله فجر در بولوار طبرسی به ایستگاه نبوت خط دو قطارشهری دسترسی دارد. خودرو‌های شخصی در این محله می‌توانند از طریق بزرگراه شهید بابانظر و بولوار‌های طبرسی و نبوت به سایر نقاط شهر تردد کنند. پراکندگی خطوط اتوبوس در این محله نسبتا مطلوب است و از هر نقطه محله تا ایستگاه اتوبوس به‌طور میانگین ۱۱۵ متر راه است.

امکانات فرهنگی و رفاهی

• مغازه‌های تجاری متنوعی از تولیدی پوشاک و کیف گرفته تا طلاجات در محله فجر وجود دارند که به‌راحتی نیاز‌های روزمره اهالی را برطرف می‌کنند.
• راسته خیابان طبرسی جنوبی در محدوده محله فجر پاتوق فروش موتورسیکلت و لوازم یدکی است.
• محله فجر هیچ‌گونه پارک و فضای سبزی ندارد که باتوجه‌به تراکم جمعیت در این محله، این نیاز به‌شدت احساس می‌شود.
• این محله هفت دبستان، هفت مسجد و یک درمانگاه عمومی دارد.

حدود جغرافیایی

محله فجر شکلی ذوزنقه‌ای در جهت شمال شرق مشهد دارد. این محله از شرق به بزرگراه بابانظر، از شمال به بولوار طبرسی جنوبی، از غرب به بولوار نبوت و از جنوب به خیابان وحید محدود می‌شود.

محله‌های رده، رسالت، طلاب و وحید در همسایگی محله فجر قرار دارند.